jeznak.com
974
Europa / Austria / Wiedeń / Końcówki ica oraz ing w nazwach dzielnic Wiednia
Końcówki ica oraz ing w nazwach dzielnic Wiednia.
   

Końcówki ica oraz ing w nazwach dzielnic Wiednia

Słowiańskie osady wokół Wiednia

znalazły się napóźniej w VI w n.e. [1] pod panowaniem Awarów, azjatyckego ludu koczowniczego, który w tym czasie zajął te ziemie, najpierw zawierając sojusz z Longobardami, a potem wypierając swych sprzymierzeńców, którzy przenieśli się w konsekwencji do północnych Włoch. Nazwy niektórych takich osad miały wtedy jeszcze charakterystyczną końcówkę ica. Rówież później, gdy na przełomie VIII i IX w. n.e. Kaganat Awarów chylił się już ku upadkowi, w związku z naporem Franków, nazwy miejsowości kończące się na ica były nadal w użyciu. Dopiero na początku XI w n.e. bawarscy osadnicy zaczęli sukcesywnie zmieniać je, między innymi poprzez użycie końcówki ing.

Dzielnice Wiednia noszą nazwy własne,

w użyciu są też ich numery – od 1 do 23 – pisane na sposób rzymski. Te mające pochodzenie słowiańskie, to:

  • XVIII. Währing (znaczenie nazwy pierwotnej: Gorące źródło [2]);
  • XIX. Döbling (we wczesnym średniowieczu pod nazwą Topilica, czyli bagnisko). Dalej, z roku 1305 pochodzi informacja, iż niejaki Ludwig von Toblich był zarządcą lasów austriackich (niem. Forstmeister von Österreich) a w roku 1311 Ludweich von Toeblich zarządcą lasów dolnoaustriackich [3]. Być może więc Toblich lub Toeblich to forma pośrednia między Toplica a Döbling. Oznaczałoby to, że językowy wpływ bawarski – zmiana na końcówkę ing – przynajmniej w przypadku tej dzielnicy nastąpił nie wcześniej, niż w XIV wieku;
  • XXIII. Liesing (nazwa pierwotna: Leśnica, czyli leśny strumień [4]).

Natomiast nazwy wyszczególnione poniżej nie mają pochodzenia słowiańskiego:

  • XI. Simmering,
  • XII. Meidling,
  • XIII. Hietzing (prawdopodobnie od Hiezo lub Hezzo, co stanowi skrót od imienia Heinrich [5]),
  • XIV. Penzing (prawdopodobnie od Penzo, skrótu imienia Bernhhard [6]),
  • XVII. Ottakring.

Również pod Wiedniem

znaleźć można przykłady nazw miejscowości o pierwotnie słowiańskiej końcówce ica:

  • Weidling na północy i
  • Mödling (nazwa pierwotna: Medjilica, czyli rzeka graniczna [7]. Według innego źródła: powolny, mętny strumień – „der träge, trübe Bach[8]) na południu. Na pochodzącym z roku 1649 miedziorycie Mödling von Süden jego autor, Matthäus Merian, zawarł nazwę miasta w już prawie współcześnie brzmiącej formie Medling [9], choć zawierającej jeszcze samogłoskę e – echo dawnej nazwy słowiańskiej.

Topilica – Toblich – Döbling oraz Medjilica – Medling – Mödling to przykłady procesu zmiany końcówki ica na ing.

W języku polskim wiele jest słów kończących się na ica: strażnica, granica (od którego to staropolskiego określenia pochodzi niem. Grenze), czy też dzielnica. Te z końcówką ing są natomiast zapożyczeniami z j. angielskiego: streczing, piling, miting


  1. [↑] Kalchhauser, Wolfgang. Geheimnisvoller Wienerwald. Auf den Spuren ur-und frühgeschichtlicher Menchen. Wien: Pichler Verlag, 1997, s. 64.
  2. [↑] Brandstätter, Christian. Stadtchronik Wien, 2000 Jahre in Daten, Dokumenten und Bildern, Wien: Verlag Christian Brandstätter, 1986, s. 42.
  3. [↑] Winna, Friedrich. Die 1000jährige Geschichte des Wienerwaldes. Zum nahen Millennium 1002-2022. Wien: Carl Gerold’s Sohn Verlagsbuchhandlung KG, 2000, s. 24.
  4. [↑] Brandstätter, Christian. Stadtchronik Wien: 2000 Jahre in Daten, Dokumenten und Bildern. Wien: Verlag Christian Brandstätter, 1986, s. 52.
  5. [↑] Tamże, s. 32.
  6. [↑] Tamże, s. 34.
  7. [↑] Kalchhauser, Wolfgang. Geheimnisvoller Wienerwald. Auf den Spuren ur-und frühgeschichtlicher Menchen. Wien: Pichler Verlag, 1997, s. 75.
  8. [↑] Opll, Ferdinand. Niederösterreichischer Kulturführer. Hinterbrühl, Mödling, Wr. Neudorf. Wien: Jugend und Volk, 1983, s. 2.
  9. [↑] Tamże, s. 1.
Autor: Opublikowano: 2022/01Zaktualizowano: 2023/11Kategorie: Słowianie, WiedeńZnaczniki: Wyświetleń: 974
Przejdź do góry