Ile parków narodowych Austrii
Kiedy po raz kolejny odwiedziłem jedną z bezobsługowych budek, w których można bezpłatnie wymieniać sobie książki, w ręcę wpadł mi tym razem pięknie ilustrowany album [1] o parkach narodowych Austrii. Jego elegancka obwoluta ukazywała lodowiec schodzący z części Glocknergruppe Wysokich Taurów w Alpach Centralnych, u dołu wschodniej ściany Grossglocknera, najwyższego szczytu Austrii (3798 m n.p.m), na tle nadciągającej burzy. Publikacja zawierała wspaniałe zdjęcia krajobrazów, roślin i zwierząt, ale też ludzi wykonujących zawody tradycyjne, blisko związane z otaczającą ich przyrodą. Mniej więcej połowę treści stanowiły rzeczowe, przystępne opisy siedmiu parków narodowych Austrii w ujęciu przyrodniczym i społeczno-gospodarczym. Chwileczkę! Czy to nie pomyłka? Przecież parków tych jest sześć, a nie siedem.
Nieco zdezorientowany sięgnąłem póżniej w domu do nowszej książki, wydanej w roku 2018 z okazji stulecia Austriackiego Stowarzyszenia Ochrony Przyrody (niem. Naturschutzbund Österreich), którą – a jakże – również pozyskałem swego czasu w budce z książkami. Zdumiała mnie wtedy informacja, że 28% powierzchni kraju, to jest 23 664 km², znajduje się pod ochroną, w ramach podziału na następujące rodzaje wyodrębnionych terenów [2]:
- 1870 obszarów biotopowych stowarzyszenia (niem. Biotopflächen des Naturschutzbundes),
- 461 rezerwatów przyrody (niem. Naturschutzgebiete),
- 248 obszarów ochrony krajobrazu (niem. Landschaftsschutzgebiete),
- 219 europejskich obszarów chronionych (niem. Europaschutzgebiete),
- 200 rezerwatów przyrody leśnej (niem. Naturwaldreservate),
- 50 parków natury (niem. Naturparks),
- 23 obszary Konwencji ramsarskiej (niem. Ramsar-Gebiete) oraz…
- 6 parków narodowych (niem. Nationalparks),
co zestawiono na podstawie danych statystycznych z m. in. atlasu Austriackiej Konferencji Planowania Przestrzennego, Urzędu Ochrony Środowiska oraz Europejskiej Agencji Środowiska.
Aby wyjaśnić zagadkę różnicy w liczbie parków narodowych Austrii zajrzałem w końcu do Internetu. Album podany na wstępie podał liczbę siedmiu, z zaznaczeniem, że jeden z nich – Park Narodowy Wysokich Alp Wapiennych (niem. Nationalpark Kalkhochalpen), w przeciwieństwie do podobnie brzmiącego z nazwy Parku Narodowego Alp Wapiennych (niem. Nationalpark Kalkalpen) – to dopiero projekt (jak się później okazało, niezrealizowany). Ponadto założony w roku 1987 Park Narodowy Nockberge został przekształcony ćwierć wieku później – w roku 2012 – w rezerwat biosfery (niem. Biosphärenreservat Salzburger Lungau und Kärntner Nockberge, zmieniając omawiany status, o czym w czasie opublikowania albumu nie mogli jeszcze wiedzieć wydawcy. W roku 2002 powstał jeszcze Park Narodowy Gesäuse.
Książka z roku 2018 podała już, zgodnie również ze stanem obecnym, liczbę sześciu parków narodowych Austrii:
- Alp Wapiennych (niem. Nationalpark Kalkalpen),
- Doliny Dyi (niem. Nationalpark Thayatal),
- Gesäuse (niem. Nationalpark Gesäuse),
- Jezioro Nezyderskie-Seewinkel (niem. National Park Neusiedler See-Seewinkel),
- Łęgów Naddunajskich (niem. Nationalpark Donau-Auen) oraz
- Wysokich Taurów (niem. Nationalpark Hohe Tauern).
W albumie powinienem był bezsprzecznie najpierw doczytać, że siódmy park jest, czy też raczej był jedynie projektem. Dane z książki, odnośnie terenów objętych ochroną, mogę porównać z najnowszymi, udostępnionymi się na stronach internetowych wspomnianych w artykule instytucji.
W nawiązaniu do faktu, że parki narodowe to również dawne i obecne półnaturalne siedliska ludzkie, jako zdjęcia tytułowego użyłem widoku tradycyjnej panońskiej chaty trzcinowej przy studni z żurawiem w Parku Narodowym Łęgów Naddunajskich.
- [↑] Graner, Hans Peter. Österreichs Nationalparks. Grandiose Landschaften zwischen Aufwäldern und Alpengipfeln. Wien: Verlag Das Beste GmbH, Christian Brandstätter Verlagsgesellschaft m. b. H., 1996.
- [↑] Gepp, Johannes. Österreichs Jahrhundert des Naturschutzes. Naturschutzgeschichte Österreichs unter besonderer Berücksichtigung des Naturschutzbundes. Graz: Unipress Verlag, 2018. S. 7.