Talar uzysku Lautenthals Glück

Srebrny talar uzysku Lautenthals Glück (niem. Ausbeute der Grube Lautenthals Glück) bity pierwotnie przez mincerza Rudolfa Bornemanna, za panowania książąt Ernesta Augusta oraz Rudolfa Augusta, jako udział w zysku (uzysk) z kopalni srebra dla zrzeszenia wydobywców pod nazwą Lautenthals Glück.

Lautenthals Glück zostało założone w Dolnej Saksonii w latach osiemdziesiątych XVII wieku poprzez urząd górniczy, który chciał w ten sposób odrestaurować i połączyć w związek kopalnie srebra zniszczone podczas wojny trzydziestoletniej, a po niej wprawdzie odbudowywane, ale z czasem popadłe w zaniedbanie. Udziałowcy (niem. Kux), zobowiązani w przypadku rentowności wydobycia do płacenia grzywny, czyli opłaty za eksploatację kopalni, uzyskali pierwszy dochód w roku 1685, czego wyrazem stała się właśnie srebrna moneta uzysku Lautenthals Glück o wartości od 2 do 5 talarów.

Awers (opis bez zdjęcia)

Inskrypcja w okręgu zewnętrznym

D : G ∙ RUDOLPH ∙ AUGUSTUS DUX BRUNS : ET LUN :

(Z łaski Bożej Rudolf August książę Brunszwiku i Lüneburga), w środku herb, rok u dołu po lewej i prawej stronie, rozdzielony po dwie cyfry, oraz inicjały mincerza Rudolfa Bornemanna

Rewers (na zdjęciu tytułowym)

W centrum widoczna postać lutnistki stojącej na ślimaku. Słowo lutnia zawiera się mianowicie w nazwie miejscowości Lautenthal, a także związku wydobywców srebra Lautenthals Glück (pol. Szczęście Lautenthalu). Ślimak oznacza tu być może powolny, ale stały wzrost rentowności przedsięwzięcia. Tło to krajobraz okolicy Lautenthalu, z miastem po lewej i kopalnią nieco niżej po prawej. Inskrypcja po łacinie, w okręgu zewnętrznym,

TU TANDEM ABIECTAM REDDES DEUS ALME SONORAM,

jest grą słów: „Wreszcie Ty, dobry Boże, przywrócisz utraconą chwałę.” lub „Wreszcie Ty, błogosławiący Boże, przywrócisz dźwięk (lutni, czy też raczej brzęczących monet).”, stanowiąc wyraz nadziei na dochód, wypłacony w postaci uzysku. Zleceniodawcy wybicia talara kierują w ten sposób swoje słowa do Boga, którego Imię umieszczono u góry po prawej w postaci tetragramu w promieniach, wyraźnie odróżnionego jednak od Słońca jako ciała niebieskiego, które widać po stronie lewej rewersu.

Materiał ilustracyjny

Zdjęcie tytułowe srebrnego talara uzysku Lautenthals Glück z roku 1685, wykonane w styczniu 2023 r. na wystawie stałej w Drezdeńskim Gabinecie Monet dawnej Rezydencji Wettynów (Dresdner Münzkabinett des Residenzschlosses), opublikowanej dzięki uprzejmości działu prasowego Drezdeńskich Państwowych Zbiorów Sztuki (Staatliche Kunstsammlungen Dresden).